"Khu phố cổ Hà Nội - những đổi thay qua tư liệu địa chính (1942-1953)"
Authors: Phan, Phương Thảo
Có thể nhận thấy,
quá trình biến đổi của Hà Nội giai đoạn cận đại trải qua hai thời kỳ
chính: giai đoạn đầu từ năm 1888-1920 và giai đoạn thứ hai từ năm
1920-1945. Ở mỗi thời kỳ, nhịp độ và mức độ các hoạt động của thực dân
Pháp tác động tới sự biến đổi diện mạo khu phố cổ hoàn toàn khác nhau.
Trong thời kỳ đầu, hai hoạt động chính được tiến hành đồng thời của
người Pháp là phá huỷ và tái tạo
cảnh quan tự nhiên khu phố cổ. Những cảnh quan cũ mang đậm tính chất
nông thôn đan xen trong quang cảnh đô thị thời kỳ trước từng bước nhường
chỗ cho những cảnh quan thuần chất đô thị. Ở giai đoạn tiếp sau, người
Pháp đã tiến hành chỉnh trang diện mạo đường xá, nhà cửa của khu phố cổ
trong quá trình quy hoạch tổng thể đô thị Hà Nội. Đặc biệt, từ năm 1930
đến năm 1944, liên tục những đề án quy hoạch đô thị Hà Nội được Sở kiến
trúc và đô thị đưa ra nhằm cải tạo và mở rộng thành phố Hà Nội, áp dụng
những nguyên lý quy hoạch hiện đại thịnh hành ở châu Âu đương thời, có
sửa đổi cho phù hợp với hoàn cảnh Đông Dương. Diện mạo của khu phố cổ có
những đổi thay, đặc biệt là những đổi thay về nhà cửa và phố xá.
Tài
liệu địa chính Hà Nội thời cận đại (hay còn được gọi là địa bạ Hà Nội
thời cận đại) là một trong những nguồn tư liệu được hình thành trong
giai đoạn này. Đó là hệ thống các bằng khoán điền thổ được lập vào những
năm 40 của thế kỷ XX, ghi chép lại sự phân bố các loại hình nhà, đất,
sân, vườn,… của mỗi số nhà thuộc các phố của Hà Nội. Đây là nguồn tư
liệu rất phong phú, đồ sộ, nhưng lại hầu như chưa được khai thác, sử
dụng. Vì vậy, việc nghiên cứu, phân tích triệt để các thông tin từ các
bằng khoán điền thổ của hai phố Hàng Bạc và Hàng Buồm là hai phố điển
hình trong số 76 phố cổ Hà Nội, kết hợp với nguồn tư liệu bản đồ, các tư
liệu lưu trữ khác, cũng như so sánh với kết quả nghiên cứu của các nhà
nghiên cứu đi trước cho phép phác họa diện mạo nhà đất của phố cổ Hà Nội
nói chung, từng con phố nói riêng...
Mời các bạn tham khảo bài viết tại đường link: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/25164
Nhận xét
Đăng nhận xét